Evinizde veya bahçenizde Kasımpatı’nın çeşitlerinden birini yetiştirmeyi düşünüyorsanız, bu yazı ilginizi çekecek. Kasımpatı nedir, nasıl bir çiçektir? açıkladık ve Kasımpatı türlerini resimlerle tanıttık. Eğer sadece bakımı ile ilgileniyorsanız, kasımpatı bakımı yazısını okuyabilirsiniz.
Kasımpatı Nedir?
Kasımpatı nedir? Krizantem (Chrysanthemum) olarak da bilinir. Papatya ve Ayçiçeği’nin de içinde bulunduğu papatyagiller (Asteraceae) ailesinden bir bitkidir. Asteraceae cinsi bitkilerin dünyada 1900’den fazla türü vardır ve çeşitleri dünyanın birçok kıtasında görülür.
Kasımpatı ne demek? Kasımpatı, en güzel kış çiçeklerinden biri olasına rağmen aynı zamanda yıllık bir bitkidir. Don olayları görülen bölgeler hariç, tüm yıl ekilebilir ve bakımı yapılabilir.
Kasımpatı Özellikleri
Papatyadan daha tombul ve şişkin çiçekleri bulunur. Genellikle sarı olsa da, birçok renge sahiptir. Japonya ve Kore’de ve özellikle Fransa ve Polonya gibi bazı Avrupa ülkelerinde Krizantemler ölümü sembolize ederler. Bu nedenle, sadece mezarlıklarda ve cenazelerde kullanılırlar. (İlgili yazı: mezar çiçekleri.) Çin’de ise beyaz Krizantem çiçeği ağlamanın sembolüdür.
Asya kıtasının bazı bölgelerinde beyaz ve sarı Kasımpatılar kaynatılarak, tatlı bir Krizantem çayı elde edilir. Bu çay, grip başta olma üzere, bazı hastalıkların tedavisi için sıkça kullanılır.
Ayrıca, Kore’de Kasımpatı’nın kurutulmuş çiçekleri ile tatlandırılarak bir pirinç şarabı yapılır. Krizantem çiçeği başta olmak üzere içerisine bazı ot ve baharatlar da karıştırılarak, altın rengi bir şarap elde edilir.
1989 yılında Nasa, bazı iç mekan bitkilerinin, özellikle hava akışı az olan kapalı mekanlarda, zararlı toksinlerin bazı bitkiler tarafından emildiğini keşfetti. Bu bitkilerden biri de Krizantemdir. Fakat, iç mekandaki havayı temizlemesi için, Krizantemin çiçekli olması gerekiyor. Krizantemler, amonyak başta olmak üzere havadaki benzen, formaldehit, ksilen’i temizliyor.
Hava temizleme etkisine rağmen, Krizantemin kedi başta olma üzere evcil hayvanlar üzerinde hafif bir zehirleme etkisi vardır. Kapalı ve hava sirkülasyonu olmayan ortamlarda evcil hayvanlarda ishal, kusma ve iştah kaybına yol açabilir.
Kasımpatı Çeşitleri Nelerdir?
Kası Kasımpatı’nın çok fazla alt türü vardır. Kasımpatılar genellikle çiçeklerinin şekli ile sınıflandırılır. Çiçeklerinin boyutu ve şekli ile alakalı olarak Krizantem çeşitlerine isimler verilmiştir. En çok bilinen 13 Kasımpatı çeşitini aşağıda görsellerle açıkladık.
1-Dekoratif Kasımpatı
En yaygın Krizantem çeşitlerinden biridir. İç çiçek salkımları düz ve kısa, dış çiçek salkımları dışa doğru eğimlidir. Eylül ve Ekim aylarından pembe ve lila çiçekler açar.
2-Düzensiz Kıvrımlı
Kasımpatıların en büyüklerindendir. Sapları uzun ve gevşek olduğundan, çiçekleri bitkinin yarısına kadar eğilir. Çiçeklerini çapı 15-20 santimetreye kadar ulaşabilir. En büyük çiçekli kasımpatılardandır. Düzensiz eğimli adını çiçeklerinin çeşitli yönlere kıvrımlı olmasında dolayı almıştır. Top şeklinde çiçekleri Ekim ayında açmaya başlar.
3-Örümcek Kasımpatı
Örümcek çiçekli Krizantem çiçekleri, örümceğin bacaklarını andıracak şekilde, uzun ince ve kıvrımlıdır. Çiçeğinin uçları kıvrılarak daire ve kanca şeklini almıştır. Çiçekleri pembe, sarı, beyaz, yeşil olabilir.
4-Refleks
Çiçek büyüklüğü 15 santimetreye ulaşabilir. Çiçeğin içindeki salkımları küçük ve yaprağımsıdır. Dış çiçek yaprakları, kuş tüğünü andırır, aşağı doru üst üste salınmıştır. Eylül ayında çiçek açmaya başlarlar. (İlgili yazı: Eylül ayında ne ekilir?)
5-Düzenli Kıvrımlı
Reflex Krizantemin aksine, çiçek salkımları yukarı doğru uzanır. Bu sayede, top gibi yuvarlak bir çiçek oluşur. Eşit genişlikte ve uzunlukta ve hafifçe kuvrımlı küçük çiçekleri vardır. Ekim ayında çiçek açarlar.
6-Anemon Kasımpatı
Tek ve yarı çift Kasımpatılara benzeyen bu türün ortası daha büyük, geniş ve ponpondur. Dış çiçek yaprakları ise dışa doğru açılmıştır. Genellikle Ekim ayında çiçek verirler. (İlgili yazı: Ekim ayında ne ekilir?)
7-Fırça (Devedikeni)
İnce ve kıvrık bir formda, yukarı ve yana açılan, dikene benzeyen çiçekleri ile fırça ve devedikenini andırır. İncecik çiçek yaprakları vardır. Örümcek Kasımpatıya benzer, fakat uçları kıvrımsızdır.
8-Tek (Yarı Çift)
Papatyayı andıran bir türdür. Çiçek salkımlarının sayısı nispeten azdır. Ortası göbekli ve sarımsı, çiçek kenarları ise genellikle kırmızı-pembe olan dayanıklı bir krizamtem türüdür.
9-Egzotik (Sıradışı)
Egzotik kasımpatı diğer türlerin bir karışımı gibi görünür. Düzenli bir yapısı yoktur. Çiçekleri çok renklidir. Çiçeğinin yapraklarında birden fazla renk görünebilir.
10-Kaşık Kasımpatı
Bu sınıftaki Krizantem çiçeklerinin, boru şeklindeki çiçek salkımlarının ucunda kaşığa benzer bir şekil oluşmuştur. Çiçekleri ince, tüy gibi veya kaşık gibi olabilir. Çiçek salkımları ince uzun borulara benzer. Kibrit kasımpatı olarak da bilinirler. Güneşi seven kolay büyüyen bir türdür.
11-Orta Eğimli
Dış çiçek salkımları daha açıktır. İçerde ise daha küçük, sık ve daha içe dönüktür. Kısmen bakıma ihtiyaç duyarlar. (İlgili yazı: bakımı kolay çiçekler.) Dayanıklıdır, çok yıllıktır. Eylül ve Ekim aylarında çiçek açarlar.
12-Tüy
Tüy grubundaki Krizantemin çiçekleri incedir ve çiçek salkımları tüğe benzer. Genellikle sarı ve turuncu renkte olur. Ortası pomponludur.
13-Ponpon
Adından da anlaşıldığı gibi tamamen ponpon görünümlü bir Kasımpatıdır. Yaşlandıkça çiçekleri daha da ponpon olur ve küre şeklini almaya başlar. 10 santimetrelik sarı, mor, lila, beyaz renklerde küçük çiçekleri vardır. Çok beğenilen bu Kasımpatı çeşiti, Ekimde çiçek açar.
